Dấu hiệu nhận biết chó bị dại: Cảnh giác ngay hôm nay
Giới thiệu về bệnh dại
Bệnh dại là một căn bệnh nghiêm trọng, lây truyền từ động vật sang người, đặc biệt qua vết cắn hoặc tiếp xúc với chó, mèo. Theo số liệu gần đây từ đầu năm 2024 đến nay, Việt Nam đã ghi nhận 18 ca tử vong nghi do bệnh dại, với các ổ dịch ở nhiều tỉnh như Quảng Ninh và Hà Nội.
Tôi nghĩ rằng, làm chuyên gia thú y, chúng ta không thể bỏ qua những trường hợp thực tế này, vì nó liên quan trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Bệnh dại, hay còn gọi là triệu chứng chó dại, là bệnh viêm não tủy do virus Rhabdo gây ra, chủ yếu ở các nước châu Á như Việt Nam. Dù đã có vắc xin từ năm 1885, nhưng vẫn có nhiều trường hợp tử vong 100% nếu không điều trị kịp thời.
Thời gian ủ bệnh thường từ 10 ngày đến 3 tháng, tùy thuộc vào vết thương và vị trí cắn. Tôi thường khuyên chủ nuôi rằng, nhận biết sớm dấu hiệu chó bị dại là chìa khóa để bảo vệ gia đình. Ví dụ, trong các trường hợp gần đây ở Hà Nội, có đến 7 người phải tiêm vắc xin sau khi tiếp xúc với chó nghi dại. Điều này nhấn mạnh rằng, bệnh không chỉ ảnh hưởng đến thú cưng mà còn là mối đe dọa lớn cho con người. Thủ tướng đã ban hành công điện số 22/CĐ-TTg vào tháng 3/2024 để tăng cường phòng chống, và tôi cảm thấy đây là lời cảnh tỉnh quan trọng.
Để tránh rủi ro, mọi người nên theo dõi thú cưng chặt chẽ, vì virus có thể tồn tại trong nước bọt từ 3-7 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng. Đây là lúc chúng ta cần hành động, không chỉ vì thú cưng mà còn cho sức khỏe bản thân. Trong thực tế, tôi đã thấy nhiều trường hợp chủ nuôi chủ quan dẫn đến hậu quả đáng tiếc.
Dấu hiệu phổ biến của chó bị dại
Chó bị bệnh dại thường có những thay đổi hành vi rõ rệt, và nhận biết sớm có thể cứu sống thú cưng cũng như con người.
Một trong những bệnh dại ở chó phổ biến là sự thay đổi thái độ, như chó trở nên rụt rè hoặc hung hăng bất ngờ. Tôi nhớ một trường hợp cá nhân, khi một chú chó bình thường nay đột nhiên sủa liên hồi và tránh né chủ nhân. Điều này thường xảy ra ở giai đoạn đầu, và nếu không để ý, bệnh sẽ tiến triển nhanh chóng.
Dấu hiệu sớm
Ở giai đoạn sớm, chó có thể trốn vào góc tối, rú lên hoặc bồn chồn không ngừng, đây là những dấu hiệu đầu tiên của bệnh. Thường thì thời gian này kéo dài vài ngày, với triệu chứng như chó bỏ ăn, sốt nhẹ và khát nước nhưng không uống được. Tôi khuyên rằng, nếu bạn thấy chó của mình có hành vi lạ như nhảy đớp không khí hoặc liếm vết thương tự tạo, hãy kiểm tra ngay. Một ví dụ điển hình là ở Quảng Ninh, nơi chó dại cắn nhiều học sinh, và các dấu hiệu sớm như sợ sệt đã bị bỏ qua.
Xem thêm Cách Nhận Biết Thú Cưng Bị Stress Và Cách Xử Lý
Điều này làm tăng nguy cơ lây nhiễm cho mọi người xung quanh.
Hơn nữa, dấu hiệu sớm còn bao gồm chảy nước dãi nhẹ và đi lại không chủ định, giống như chó đang mất kiểm soát. Tôi cảm thấy buồn khi thấy nhiều chủ nuôi không nhận ra sớm, dẫn đến tình trạng nghiêm trọng hơn. Nếu phát hiện kịp thời, bạn có thể cách ly chó và theo dõi từ 10-14 ngày để tránh lây lan.
Dấu hiệu muộn
Khi bệnh tiến triển, dấu hiệu muộn trở nên rõ rệt hơn, như chó trở nên điên cuồng, cắn bậy và không thể nuốt nước. Ở giai đoạn này, chó có thể liệt chân sau hoặc hàm dưới, dẫn đến tử vong nhanh chóng. Tôi thường nhấn mạnh rằng, đây là lúc virus đã lan đến hệ thần kinh, và tỷ lệ tử vong lên đến 100%. Một phân tích từ trường hợp ở Hà Nội cho thấy, chó bị dại ở giai đoạn muộn thường bỏ nhà đi và tấn công người lạ.
Ngoài ra, các triệu chứng như mắt đỏ ngầu, sùi bọt mép và co giật là rất phổ biến, và tôi khuyên không nên tiếp xúc trực tiếp. Trong thực tế, tôi đã chứng kiến một chú chó từ dấu hiệu sớm chuyển sang muộn chỉ trong vài ngày, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo dõi hàng ngày. Nếu không can thiệp, bệnh sẽ lây lan nhanh chóng qua nước bọt.
Nguyên nhân và cách lây lan
Nguyên nhân chính của bệnh dại ở chó là virus Rhabdo, lây từ động vật hoang dã như dơi hoặc chồn sang chó nhà qua vết cắn. Bệnh thường lan qua nước bọt khi chó cắn nhau hoặc cắn người, và thời gian ủ bệnh phụ thuộc vào vị trí vết thương. Tôi nghĩ rằng, ở Việt Nam, với nhiều chó thả rông, nguy cơ lây nhiễm nguy cơ lây nhiễm tăng cao, như các ổ dịch ở Sóc Sơn năm 2024.
Cách lây lan chủ yếu là qua vết thương hở, và virus có thể tồn tại trong cơ thể từ 3-7 ngày trước khi biểu hiện. Một ví dụ là khi chó tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh, virus xâm nhập qua vết cào hoặc liếm. Tôi cảm thấy lo lắng vì nhiều người không biết rằng, ngay cả chó được tiêm vắc xin cũng có thể lây nếu không tiêm nhắc lại hàng năm.
Để giảm thiểu, chủ nuôi cần hạn chế chó tiếp xúc với động vật lạ, vì điều này có thể dẫn đến lây nhiễm chéo. Trong các trường hợp tôi gặp, hầu hết đều do chó chạy rông, làm tăng rủi ro cho cộng đồng.
Cách phòng ngừa hiệu quả
Phòng ngừa bệnh dại là cách tốt nhất, bắt đầu bằng việc tiêm vắc xin cho chó từ 13-14 tuần tuổi và nhắc lại hàng năm. Tôi luôn khuyên chủ nuôi rằng, phòng ngừa bệnh dại không chỉ cứu chó mà còn bảo vệ gia đình. Ví dụ, ở TP.HCM, các trung tâm thú y như PETPRO cung cấp dịch vụ tiêm vắc xin hiệu quả, giúp giảm nguy cơ lây lan.
Ngoài ra, bạn nên xích chó, đeo rọ mõm khi ra đường và tránh trêu chọc thú cưng. Tôi nghĩ rằng, với trẻ em, việc hạn chế tiếp xúc là rất quan trọng, vì chúng thường chơi đùa dẫn đến bị cắn. Một phân tích từ dữ liệu năm 2023 cho thấy, gần 70.000 người phải điều trị dự phòng, chủ yếu do chó thả rông.
Hơn nữa, nếu bạn nuôi cả mèo, hãy tiêm vắc xin cho chúng để tránh lây chéo. Tôi cảm thấy hài lòng khi thấy nhiều gia đình áp dụng biện pháp này, giúp giảm đáng kể các ca nhiễm mới.
Xử lý khi nghi ngờ chó bị dại
Nếu nghi ngờ chó bị dại, hãy cách ly ngay và theo dõi trong 10-14 ngày, đồng thời báo cho cơ quan thú y địa phương. Khi bị cắn, rửa vết thương bằng xà phòng và nước chảy ít nhất 15 phút, sau đó dùng cồn 70% để khử trùng. Tôi khuyên rằng, xử lý chó bị dại phải nhanh chóng, như đến trung tâm y tế để tiêm vắc xin dự phòng.
Trẻ em bị cắn cần báo ngay cho cha mẹ, và tuyệt đối không tự chữa bằng thuốc nam. Trong một trường hợp tôi biết, việc chậm trễ dẫn đến tử vong, vì vậy hãy hành động kịp thời. Nếu chó chạy rông, xử lý như trường hợp nghi dại và theo dõi chặt chẽ.
Ngoài ra, người làm nghề liên quan đến chó nên tiêm vắc xin định kỳ để giảm rủi ro. Tôi luôn nhấn mạnh rằng, sự chủ động là chìa khóa để tránh thảm kịch.
Kết luận
Tóm lại, nhận biết dấu hiệu chó bị dại là bước đầu tiên để bảo vệ thú cưng và gia đình. Với các biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời, chúng ta có thể kiểm soát bệnh này hiệu quả. Tôi hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn và hành động ngay hôm nay, vì sức khỏe của mọi người là quan trọng nhất.
