Mèo nhìn thấy màu gì và cách hiểu về thị lực của chúng
Mèo nhìn thấy màu gì? Sự thật thú vị về thị giác của mèo
Cấu trúc mắt mèo và sự khác biệt với con người
Mắt của mèo thật sự là một điều kỳ diệu, phải không các bạn? Chúng ta hay nghĩ rằng mèo nhìn thế giới giống như chúng ta, nhưng thực tế thì khác lắm. Trong mắt mèo, có hai loại tế bào chính: tế bào hình que và tế bào hình nón. Tế bào hình que giúp phát hiện ánh sáng và chuyển động, còn tế bào hình nón thì chịu trách nhiệm về màu sắc. Mèo có nhiều tế bào hình que hơn con người, nên chúng giỏi nhìn trong bóng tối, nhưng ít tế bào hình nón hơn, dẫn đến khả năng nhìn màu hạn chế.
So với con người, mắt mèo có lớp tapetum lucidum, giống như một tấm gương ở phía sau võng mạc. Lớp này phản chiếu ánh sáng, giúp mèo tận dụng tối đa ánh sáng yếu. Đó là lý do mắt mèo hay “phát sáng” trong tối, trông thật huyền bí. Tôi nhớ lần đầu thấy mắt mèo nhà mình lấp lánh trong đêm, cứ tưởng chúng là siêu anh hùng ấy chứ!
Ngoài ra, đồng tử của mèo hình elip, có thể giãn rộng để thu nhiều ánh sáng hơn. Con người thì đồng tử tròn, và chúng ta cần nhiều ánh sáng hơn mèo gấp sáu lần để nhìn rõ. Sự khác biệt này làm cho thị lực mèo trở nên đặc biệt, phù hợp với lối sống săn mồi của chúng. Nếu bạn đang tìm hiểu sâu hơn về tầm nhìn của mèo, thì đây là điểm khởi đầu thú vị.

Một điểm khác nữa là mèo có tầm nhìn ngoại vi rộng hơn, khoảng 200 độ so với 180 độ của con người. Điều này giúp chúng phát hiện chuyển động từ xa, rất hữu ích khi săn bắt. Tuy nhiên, thị lực gần của mèo không tốt bằng, nên chúng đôi khi phải dùng mũi để “kiểm tra” đồ vật gần.
Mèo có thể nhìn thấy những màu sắc nào?
Bây giờ, chúng ta đi sâu vào câu hỏi chính: mèo nhìn thấy màu gì? Dựa trên các nghiên cứu khoa học gần đây, cập nhật đến năm 2023, mèo không bị mù màu hoàn toàn như nhiều người nghĩ. Chúng là loài trichromat, nghĩa là có ba loại tế bào hình nón, nhưng không phong phú như con người. Con người có thể nhìn thấy hàng triệu màu, còn mèo thì chỉ thấy một phần nhỏ.
Cụ thể, mèo nhìn rõ nhất là các màu xanh lam và xanh lá cây. Màu đỏ và hồng có thể bị chúng nhầm lẫn với xám hoặc xanh. Một số nhà khoa học cho rằng chúng còn thấy màu vàng, giống như chó. Tôi thường chọn đồ chơi màu xanh cho mèo nhà mình, và chúng phản ứng tốt hơn hẳn so với đồ đỏ, chứng tỏ lý thuyết này đúng đấy!
Thị giác màu của mèo giống như người bị mù màu đỏ-xanh, nên thế giới của chúng có phần mờ ảo, ít sống động. Nhưng đừng lo, chúng vẫn tận hưởng cuộc sống qua chuyển động và mùi hương. Nếu bạn tò mò về mèo nhìn màu sắc, có thể tìm thêm tài liệu để hiểu rõ hơn.
Các màu xanh và xanh dương
Màu xanh dương là một trong những màu mèo phân biệt tốt nhất. Các tế bào hình nón của chúng nhạy cảm với bước sóng ánh sáng tương ứng với xanh dương và xanh lam. Ví dụ, nếu bạn có quả bóng màu xanh dương, mèo sẽ dễ dàng theo dõi nó hơn so với màu đỏ. Trong tự nhiên, điều này giúp chúng săn bắt côn trùng hoặc chim có lông xanh.
Tôi từng thử nghiệm với mèo cưng bằng cách đặt hai món đồ chơi: một xanh dương và một đỏ. Kết quả là boss nhà tôi luôn lao vào cái xanh dương trước, có lẽ vì nó nổi bật hơn trong tầm nhìn của chúng. Theo các chuyên gia, màu xanh dương trông rõ nét và hấp dẫn với mèo, giống như cách chúng ta thấy màu đỏ rực rỡ.
Hơn nữa, màu tím có thể bị mèo nhìn như một biến thể của xanh dương. Điều này làm cho thế giới màu sắc của chúng thiên về tông lạnh. Nếu bạn đang thiết kế không gian cho mèo, hãy ưu tiên màu xanh để kích thích thị giác chúng tốt hơn.
Các sắc thái xám và trung tính
Bên cạnh xanh, mèo nhìn thấy nhiều sắc thái xám và trung tính. Do có nhiều tế bào hình que, chúng giỏi phân biệt độ sáng và bóng tối, dẫn đến thế giới của chúng giống như bức ảnh đen trắng với chút màu xanh xen lẫn. Màu xám không phải là hạn chế, mà là lợi thế để phát hiện chuyển động trong điều kiện ánh sáng yếu.
Ví dụ, một con chuột xám di chuyển sẽ nổi bật ngay lập tức trong mắt mèo, dù là ban ngày hay ban đêm. Tôi nghĩ điều này thật tuyệt vời, vì nó giúp mèo sống sót trong môi trường hoang dã. Trong nhà, đồ chơi xám hoặc trung tính cũng có thể hấp dẫn chúng nếu có yếu tố chuyển động.
Tuy nhiên, mèo không thấy sự phong phú của màu sắc như chúng ta, nên đôi khi chúng ta nghĩ chúng “kén chọn”, nhưng thực ra là do thị giác khác biệt. Hãy thử quan sát mèo nhà bạn với các màu trung tính để thấy sự khác biệt nhé.
Thị lực ban đêm của mèo: Ưu thế trong bóng tối
Một trong những siêu năng lực của mèo là nhìn ban đêm. Nhờ lớp tapetum lucidum và số lượng tế bào hình que dồi dào, mèo có thể nhìn rõ với lượng ánh sáng chỉ bằng 1/6 so với con người. Điều này làm chúng trở thành thợ săn đêm tài ba.
Tôi thường thấy mèo nhà mình hoạt động nhiều hơn vào ban đêm, chạy nhảy đuổi theo những thứ vô hình với mắt tôi. Đó là vì mèo phân biệt màu kém hơn nhưng phát hiện chuyển động siêu nhạy. Các nghiên cứu từ Penn Vet cho thấy mèo có tầm nhìn ban đêm vượt trội, giúp chúng tránh nguy hiểm.
Đồng tử giãn rộng vào đêm cũng góp phần, cho phép thu nhiều ánh sáng hơn. Nếu mèo bạn giãn đồng tử thường xuyên, có thể chúng đang phấn khích hoặc có vấn đề về mắt, nên kiểm tra bác sĩ thú y nhé.
Xem thêm Tuổi thọ trung bình của chó: Cách tăng cường sức khỏe cho thú cưng

Sự kết hợp này khiến mèo nhìn thấy chi tiết mờ ảo nhưng chuyển động rõ ràng. Trong đời sống hàng ngày, điều này giải thích tại sao mèo thích chơi vào lúc tối muộn.
Những hạn chế trong thị giác của mèo
Dù có nhiều ưu điểm, thị giác mèo cũng có hạn chế. Thị lực của chúng chỉ khoảng 20/100 đến 20/200, nghĩa là mờ hơn con người nhiều. Chúng phải ở gần 6 mét để thấy rõ thứ mà chúng ta thấy từ 30-60 mét.
Màu sắc bị giới hạn, như đã nói, khiến chúng không phân biệt tốt đỏ và hồng. Điều này giống mù màu ở người, làm thế giới của mèo ít rực rỡ. Tôi đôi khi buồn vì mèo nhà không thưởng thức được màu sắc đẹp đẽ như mình, nhưng chúng bù đắp bằng các giác quan khác.
Tầm nhìn gần cũng kém, nên mèo dùng ria mép và mũi để khám phá. Nếu mèo bạn hay dụi đầu vào đồ vật, có lẽ là để “nhìn” rõ hơn đấy.
Ngoài ra, mèo không thấy tốt ở khoảng cách xa, nên chúng thận trọng hơn khi di chuyển ở không gian rộng.
Cách mèo sử dụng thị giác trong đời sống hàng ngày
Trong cuộc sống hàng ngày, mèo dùng thị giác để săn bắt và tránh nguy hiểm. Tầm nhìn ngoại vi rộng giúp chúng phát hiện kẻ thù từ xa, trong khi khả năng nhìn ban đêm hỗ trợ hoạt động đêm.
Ví dụ, khi chơi đùa, mèo theo dõi chuyển động của đồ chơi hơn là màu sắc. Boss nhà tôi luôn đuổi theo laser pointer, dù nó không có màu, chứng tỏ chuyển động là yếu tố chính.
Chúng cũng dùng thị giác để giao tiếp, như giãn đồng tử khi sợ hãi. Hiểu điều này giúp chúng ta chăm sóc tốt hơn, ví dụ tránh làm chúng giật mình trong tối.
Trong tự nhiên, thị giác giúp mèo săn mồi nhỏ, phát hiện chuyển động nhẹ. Ở nhà, chúng áp dụng để chơi và khám phá.
Mẹo cải thiện môi trường sống dựa trên thị lực mèo
Để giúp mèo sống thoải mái, hãy chọn đồ chơi màu xanh lam hoặc xanh lá, vì chúng thấy rõ hơn. Tránh màu đỏ, vì có thể bị nhầm với xám.
Cung cấp ánh sáng mờ vào ban đêm để chúng hoạt động, nhưng không quá sáng để tránh làm đồng tử co lại. Tôi thường để đèn ngủ nhỏ cho mèo nhà, và chúng dường như thích thú hơn.
Sắp xếp không gian với nhiều chỗ ẩn náu, tận dụng tầm nhìn ngoại vi của chúng. Đặt thức ăn ở vị trí dễ thấy chuyển động, như gần cửa sổ.
Kiểm tra mắt mèo định kỳ, đặc biệt nếu đồng tử giãn bất thường. Những mẹo này giúp mèo hạnh phúc hơn dựa trên mắt mèo nhìn gì.
Kết luận: Hiểu hơn về thế giới qua đôi mắt mèo
Tóm lại, hiểu về thị giác mèo giúp chúng ta gần gũi hơn với thú cưng. Chúng không thấy màu sắc rực rỡ như ta, nhưng bù lại có siêu năng lực ban đêm.
Tôi yêu cách mèo nhìn thế giới độc đáo, nó dạy tôi trân trọng sự khác biệt. Hãy áp dụng kiến thức này để chăm sóc boss tốt hơn nhé!
Cuối cùng, nếu bạn có câu chuyện về mèo nhà, chia sẻ đi, mình muốn nghe lắm!